Zapraszamy do oglądania relacji z finału konkursu “Złoty Skalpel 2020”. W tym roku kapituła postanowiła wyróżnić aż 11 nowatorskich projektów. Nasz konkurs jest hołdem dla innowatorów, dzięki którym zmienia się obraz medycyny w Polsce.

Konkurs „Złoty Skalpel” jest organizowany przez „Puls Medycyny” od 12 lat. Biorą w nim udział innowatorzy i pionierzy, którzy mogą pochwalić się wynalezieniem nowej metody terapeutycznej lub diagnostycznej. Rywalizacja w tym roku była zacięta, ponieważ otrzymaliśmy kilkadziesiąt zgłoszeń z ośrodków w całej Polsce. Wszystkie nadesłane projekty były oceniane przez 15-osobowe jury, złożone z wybitnych specjalistów z różnych dziedzin medycyny.

Fillm do obejrzenia tutaj

„Kryteria znalezienia się w finale były zatem bardzo wymagające. Tym bardziej dziękuję uczestnikom konkursu, że swoją pracą gwarantują jego wysoką jakość. Jurorom zaś dziękuję za trud włożony w ocenę projektów, co wiązało się z prześledzeniem wielu dokumentów i podjęciem trudnej decyzji podczas punktacji” — powiedziała Małgorzata Konaszczuk, redaktor naczelna „Pulsu Medycyny”.

Po zsumowaniu not przyznanych przez członków kapituły zostali wybrani finaliści oraz zwycięzca konkursu. Ponieważ dwa projekty uzyskały identyczną liczbę punktów i zajęły to samo miejsce, w tym roku mogliśmy wyróżnić w sumie aż 11 projektów.

Największą liczbę punktów i honorowy tytuł „Złoty Skalpel 2020” otrzymał projekt: „Opracowanie i wdrażanie nowych systemowych rozwiązań terapeutycznych w ostrych udarach mózgu w Polsce oraz nowatorskiej metody leczenia udaru niedokrwiennego”. Liderem projektu jest prof. dr hab. n. med. Bartosz Karaszewski, kierownik Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych i koordynator Centrum Udarowego UCK w Gdańsku. Autorzy zwycięskiego projektu otrzymują nagrodę w wysokości 10 tys. zł, ufundowaną przez Bonnier Business Polska, wydawcę „Pulsu Medycyny”.

„Bardzo się cieszę, że tegoroczny finał konkursu „Złoty Skalpel” mógł się odbyć, mimo tak trudnej sytuacji w służbie zdrowia.Tegoroczny konkurs, jak wszystkie jego edycje, to hołd dla innowatorów polskiej medycyny, a także dla specjalistów, którzy stoją za implementacją światowych innowacji na rodzimym gruncie. Tytułowy skalpel jest więc symbolem. To nagroda dla wszystkich, którzy przyczyniają się do rozwoju medycyny. Cieszę się, że Bonnier Business Polska ma swój mały wkład w promowanie tych innowacyjnych rozwiązań” — oznajmiła Patricia Deyna, prezes Bonnier Business Polska.

Ze względu na zagrożenie epidemiczne, nie mogliśmy świętować finału podczas uroczystej gali, jak to miało miejsce w latach ubiegłych. Dlatego z każdym finalistą spotkaliśmy się w wirtualnej scenerii i poprosiliśmy o kilka słów. Zapraszamy do oglądania!

Liderzy projektów - finaliści konkursu „Złoty Skalpel 2020”

1. Prof. dr hab. n. med. Bartosz Karaszewski

Kierownik Katedry Neurologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych i koordynator Centrum Udarowego Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Jest liderem projektu „Opracowanie i wdrażanie innowacyjnych systemowych rozwiązań terapeutycznych w ostrych udarach mózgu w Polsce oraz nowatorskiej metody leczenia udaru niedokrwiennego”, realizowanym wspólnie ze specjalistami z University College London oraz National Hospital for Neurology and Neurosurgery w Londynie.

W ramach projektu opracowany został m.in. nowy schemat kilkuetapowej innowacyjnej terapii dla pacjentów w ostrej fazie udaru niedokrwiennego, spowodowanego zamknięciem średnich i małych tętnic mózgu, którzy przed udarem przyjmowali leki przeciwzakrzepowe. Jest to najliczniejsza grupa chorych z udarem mózgu, dla której — pomimo odpowiednio wczesnej reakcji (pogotowie — oddział udarowy) — nie istnieje rutynowa terapia mogąca przywrócić mózgowy przepływ krwi. Oznacza to, że nie można zaproponować pacjentowi żadnego leczenia, które mogłoby radykalnie poprawić jego rokowanie.
Sylwia_Mierzewska

2. Dr n. med. Adrian Smędowski

Pracownik naukowy w Katedrze i Zakładzie Fizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Jest kierownikiem projektu „Opracowanie nowatorskiej eksperymentalnej terapii genowej w leczeniu jaskry — rola białek wiążących RNA”.

Zespół badawczy jako cel terapii obrał białko regulatorowe o nazwie HuR, występujące w komórkach zwojowych siatkówki. W warunkach eksperymentalnej jaskry, u zwierząt, jak również u pacjentów cierpiących na jaskrę, dr Smędowski wykazał, że zawartość białka HuR w komórkach nerwowych siatkówki jest znacznie obniżona.

Naukowiec planuje eksperymentalnie zwiększyć zawartość białka HuR w komórkach zwojowych siatkówki dzięki zastosowaniu terapii genowej u szczurów z wywołaną eksperymentalnie jaskrą z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Wstępne etapy pozwoliły ocenić skuteczność i bezpieczeństwo terapii oraz ustalić dawkę i wykluczyć toksyczność stosowanych metod. Zaproponowana przez badacza terapia genowa mogłaby stanowić podstawę prowadzenia dalszych badań celem stworzenia analogicznej terapii dla człowieka.

3. Prof. dr hab. n. med. Marcin Grabowski

Kierownik Oddziału Elektrokardiologii Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest liderem projektu „Pierwsze polskie zastosowania technologii Bluetooth w urządzaniach do elektroterapii serca u dorosłych i dzieci”.

Prof. Grabowski przeprowadził pierwsze w Polsce wdrożenia i implementacje innowacyjnych urządzeń do elektroterapii serca, które wykorzystują technologię Bluetooth i smartfona z aplikacją do komunikacji z systemem telemonitoringu. W 2018 r. i 2020 r. dokonał pierwszych w Polsce implantacji miniaturowych rejestratorów arytmii i kardiowerterów-defibrylatorów.

Zabiegi te były też jednymi z pierwszych w Europie. Urządzenie, oprócz standardowych opcji terapeutyczno-diagnostycznych, jest wyposażone w technologię bezprzewodowej transmisji danych Bluetooth, za pośrednictwem której może być zdalnie kontrolowane przez smartfon. Na potrzeby kontroli pacjentów z wszczepionymi urządzeniami uruchomiono jedną z pierwszych w Polsce Pracowni Kontroli i Telemonitoringu implantowanych urządzeń serca.

4. Dr hab. n. med. Łukasz Krakowczyk, prof. COI, dr hab. n. med. Tomasz Koszutski, prof. SUM

Dr hab. Łukasz Krakowczyk z Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii SkłodowskiejCurie w Gliwicach oraz dr hab. Tomasz Koszutski z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach kierują projektem „Zastosowanie innowacyjnych zabiegów chirurgii rekonstrukcyjnej w ratowaniu kończyn u dzieci”.

Wprowadzenie innowacyjnych technik chirurgii rekonstrukcyjnej u dzieci umożliwiło w znaczący sposób zwiększenie liczby zabiegów oszczędzających kończyny, zarówno ze wskazań onkologicznych, jak i urazowych. Zastosowanie wolnych płatów mikronaczyniowych pozwoliło na funkcjonalne i estetyczne odtwarzanie anatomicznych części ciała.

Autorzy przedstawili przypadek uratowania kończyny dolnej u 13-letniej dziewczynki, która doznała rozległego urazu stopy podczas wypadku samochodowego. Ze względu na rozległość urazu i brak możliwości zaopatrzenia rany konwencjonalnymi metodami chirurgicznymi pacjentce groziła amputacja stopy. Wykonany zabieg ratujący kończynę przed amputacją u dzieci był czwartym tego typu w 2020 r. Trzy poprzednie odbyły się ze wskazań onkologicznych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.

4. Prof. dr hab. n. med. Wojciech Młynarski

Kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii i Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Prof. Młynarski przewodzi projektowi „OncoLab im. WOŚP umożliwia zastosowanie najnowocześniejszych terapii u dzieci z chorobą nowotworową w Polsce”. Centralne Laboratorium Genetyczne w Onkologii Dziecięcej OncoLab im. WOŚP funkcjonuje od września 2016 r. przy Klinice Pediatrii, Onkologii i Hematologii UM w Łodzi. Laboratorium wykonuje badania genetyczne z zastosowaniem najnowszych technik molekularnych u dzieci z chorobami nowotworowymi z całej Polski.

Działania usługowe obejmują obecnie: badania genomowe RNA i DNA przy predyspozycji do zachorowania na nowotwory u dzieci oraz badania genomowe RNA i DNA komórek nowotworowych w onkologii dziecięcej, ocenę choroby resztkowej w białaczkach u dzieci, biobankowanie materiału od pacjentów onkologicznych do terapii celowanych, badania w dobie pandemii COVID-19 dla dzieci z chorobą nowotworową. Powyższe działania pozwoliły na wprowadzenie najnowszych terapii w onkologii dziecięcej.

5. Dr hab. n. med. Tomasz Łysoń

Zastępca kierownika Kliniki Neurochirurgii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Kieruje zespołem medycznym realizującym projekt „Przezskórna nukleotomia oraz nukleoplastyka szyjna metodą Disc FX mini”.

Technika ta łączy w sobie mechaniczną resekcję jądra miażdżystego dysku (nukleotomię), jego odparowanie z zastosowaniem elektrody generującej fale o częstotliwości radiowej (nukleoplastykę) oraz koagulację zakończeń nerwowych w obrębie pierścienia włóknistego (anuloplastykę). Zabieg jest proponowany chorym, którzy z reguły mają za sobą leczenie rehabilitacyjne, bezkonkluzyjną diagnostykę bólów głowy i u których zmiany dyskopatyczne w obrębie kręgosłupa szyjnego nie kwalifikują się do klasycznego zabiegu discektomii szyjnej ze stabilizacją międzytrzonową. W Klinice Neurochirurgii USK w Białymstoku wykonano 8 zabiegów techniką Disc FX mini. Z obserwacji wynika, że pacjenci odczuwają poprawę niemal natychmiast po wybudzeniu.

6. Dr hab. n. med. Małgorzata Oczko-Wojciechowska

Kierownik Pracowni Diagnostyki Molekularnej i Genomiki Funkcjonalnej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie — Państwowego Instytutu Badawczego, Oddział w Gliwicach. Jest liderką projektu „Polski genomiczny klasyfikator złośliwości nowotworu tarczycy ThyroPred-2”. Dotyczy on opracowania i wdrożenia transkryptomicznego testu molekularnego w diagnostyce przedoperacyjnej guzów tarczycy.

Zastosowana w teście ocena ekspresji genów jest wykorzystywana w onkologii diagnostycznej, natomiast innowacja projektu i wdrożenie dotyczy zastosowania ekspresyjnego klasyfikatora molekularnego w niejednoznacznych klinicznie guzach tarczycy. Utworzony test molekularny, zastosowany do materiału pobranego przez biopsję cienkoigłową guzka tarczycy, pozwala określić ryzyko jego złośliwości lepiej niż klasyczne badanie cytopatologiczne. Test jest oparty na analizie ekspresji genów ocenianej metodą ilościowej PCR w czasie rzeczywistym w niewielkiej ilości materiału oligobiopsyjnego.

7. Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Zieniewicz

Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Centralnego Szpitala Klinicznego UCK Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Prowadzi projekt „Transplantacja wątroby po zastosowaniu mechanicznej pozaustrojowej perfuzji wątroby w hipotermii techniką D-HOPE — pionierska operacja w Polsce”.

Specjaliści kliniki 8 lipca 2020 r. jako pierwsi w Polsce wykonali transplantację wątroby, która została poddana perfuzji metodą D-HOPE, zarówno przez żyłę wrotną, jak i tętnicę wątrobową, z zastosowaniem specjalistycznej technologii tzw. Liver Assist. Dzięki tej metodzie poprawia się jakość narządu uszkodzonego w trakcie statycznej prezerwacji w hipotermii i zmniejsza zakres dodatkowych obrażeń hepatocytów i cholangiocytów w mechanizmie niedokrwienno-poreperfuzyjnym. Metoda może pozwolić na zwiększenie liczby transplantacji wątroby poprzez wykorzystanie narządów, które do tej pory nie były akceptowane ze względu na ich jakość. „To kolejny krok, by zwiększyć efektywność leczenia chorych na schyłkową niewydolność wątroby lub niektóre choroby nowotworowe” — twierdzą realizatorzy projektu.

8. Prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja

Kierownik II Katedry Chirurgii Ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Jest liderem projektu „Współczesny model chirurgicznego leczenia otyłości — organizacja i działalność Centrum Chirurgicznego Leczenia Otyłości Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie”.

Model ten zakłada optymalizację opieki nad pacjentami leczonymi chirurgicznie i obejmuje zintensyfikowane przygotowanie do zabiegu, lecznictwo szpitalne, rehabilitację oraz ustrukturyzowany system kontroli pooperacyjnej (follow-up). Dzięki temu pozwala na stałe monitorowanie kluczowych efektów leczenia, jak również optymalizację kosztów wydatkowanych na świadczenia medyczne realizowane w szpitalu, co z kolei łącznie prowadzi do poprawy jakości leczenia. Centrum umożliwia nie tylko realizację koordynowanej, kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami bariatrycznymi, lecz także prowadzenie badań naukowych.

9. Dr hab. n. med. Wojciech Fendler, prof. UM w Łodzi

Kierownik Zakładu Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Jest kierownikiem projektu „Biodozymetria mikroRNA — testy diagnostyczne narażenia na promieniowanie”. Wraz ze współpracownikami wykazał, że mikroRNA można zastosować jako biomarkery narażenia organizmu na promieniowanie jonizujące (biodozymetry).

MikroRNA odzwierciedlają biologiczny, a nie jedynie fizyczny wpływ promieniowania jonizującego na organizm. Są wskaźnikami efektywności promieniowania i uszkodzenia zdrowych tkanek organizmu w trakcie radioterapii przeciwnowotworowej. Wyniki badania wskazały na istnienie kilku mikroRNA o właściwościach biodozymetrycznych, których efekt pozostawał niezmienny bez względu na stosowane dawki, rodzaje promieniowania, gatunki i modele eksperymentalne oraz schematy frakcjonowania radioterapii. Finalnym etapem projektu jest przygotowywane zgłoszenie patentowe testu diagnostycznego opartego na mikroRNA, pozwalającego wykryć narażenie na niskie dawki promieniowania oraz dawkę potencjalnie śmiertelną.

10. Prof. dr hab. n. med. Marzena Dominiak

Kierownik Katedry i Zakładu Chirurgii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Jest kierownikiem projektu „Personalizowany przeszczep kostny w trójwymiarowej rekonstrukcji twarzoczaszki”. Jest on owocem międzynarodowej współpracy z prof. dr. hab. n. med. Tomaszem Gedrange, specjalistą ortodontą z Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie (Niemcy).

Badacze skupili się na wadach kostnych twarzoczaszki w wymiarze strzałkowym. W tym przypadku konwencjonalne leczenie chirurgiczne i ortodontyczne nigdy nie doprowadzało do całkowitej poprawy i rehabilitacji powstałych zmian. Aby temu zapobiec, naukowcy opracowali metodę personalizowanej diagnostyki i rekonstrukcji kości wyrostka zębodołowego w wymiarze strzałkowym z wykorzystaniem trójwymiarowych frezowanych bloków allogennych. Stanowi to element przygotowujący pacjenta do leczenia ortodontycznego w przypadkach granicznych lub jako leczenie komplikacji powstałych w trakcie terapii ortodontycznej.