Z jakimi wyzwaniami przyjdzie się mierzyć lekarzom i polskim pacjentom w 2023 roku? Jakie są propozycje systemowych rozwiązań na zmniejszenie tzw. długu pandemicznego w wybranych obszarach medycyny? Na te pytania odpowiedzieli eksperci, którzy wzięli udział w debacie “Pulsu Medycyny“ pt. “Wyzwania na rok 2023 w polskiej medycynie”.

10 stycznia odbyła się debata pt. “Wyzwania na rok 2023 w polskiej medycynie”, podczas której eksperci z takich dziedzin, jak kardiologia, onkologia, diabetologia, neurologia i podstawowa opieka zdrowotna, wskazali kierunki rozwoju, w których powinna zmierzać polska medycyna.

POZ podstawą piramidy opieki zdrowotnej

System opieki zdrowotnej często obrazowany jest formie piramidy. Jej podstawę stanowi opieka podstawowa (POZ), a w tej dziedzinie rok 2023 r. będzie kontynuacją zmian zapoczątkowanych w 2022 r., kiedy wprowadzono model opieki koordynowanej - zapewnia dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas, prof. UM we Wrocławiu, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej.

– 2023 r. upłynie w medycynie rodzinnej pod znakiem wdrożenia opieki koordynowanej. W tej chwili umowy podpisało ok. 10 proc. świadczeniodawców. To największa zmiana systemowa od momentu powstania POZ. Dla jej powodzenia ważna jest też zmiana mentalności - zaznaczyła ekspertka.

Z kolei dr n. ekon. Małgorzata Gałązka Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego, zwróciła uwagę, że należy pracować nad kompetencjami zdrowotnymi pacjentów, by zrozumieli oni i w pełni wykorzystali możliwości, jakie stwarza im zmiana w podstawowej opiece zdrowotnej.

– Pacjent w AOS powinien zostać skonsultowany, a następnie przekazany z powrotem do gabinetu lekarza rodzinnego - wskazała.

Natomiast prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przypomniała, że w Polsce tylko na jedną z chorób cywilizacyjnych - cukrzycę - choruje ok. 3 mln osób i żaden system AOS nie byłby w stanie objąć opieką tak licznej populacji pacjentów.

– Potrzebujemy wsparcia lekarzy rodzinnych. Tym bardziej, że na naszych oczach w diabetologii dokonuje się prawdziwa rewolucja - powiedziała specjalistka.

Priorytety refundacyjne

W opiece nad pacjentami z chorobami populacyjnymi ważna jest nie tylko dobra organizacja systemu ochrony zdrowia, ale także dostęp do nowoczesnych terapii, o których mówił wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.

– Priorytetem refundacyjnym w minionym roku były m.in. potrzeby zdrowotne pacjentów z chorobami populacyjnymi, stąd zmiany w kardiologii i diabetologii. W 2023 r. naszym celem będzie dalsza poprawa standardów leczenia w tych obszarach - zapewnił wiceszef MZ.

Do postępów w refundacji odniosła się prof. dr hab. n. med. Monika Adamczyk-Sowa, prezes Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, która stwierdziła, że rok 2022 r. był przełomowy, jeśli chodzi o dostęp do nowoczesnych technologii terapeutycznych w ramach programów lekowych.

– Pojawiły się nowe opcje leczenia m.in. w terapii migreny zgodnie z rekomendacjami międzynarodowymi - przypomniała.

Fokus na profilaktykę

Ważnym wątkiem wskazanym przez ekspertów była profilaktyka zdrowotna. W ich ocenie w tej kwestii jest wiele do nadrobienia, m.in. w dziedzinie kardiologii.

– W obszarze kardiologii zaniedbano prewencję i profilaktykę. Polska nadal jest krajem wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. W dalszym ciągu w Polsce choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów. Mamy więc wiele do zrobienia - podkreślił prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki, konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii.

Ekspert jest także pełnomocnikiem ministra zdrowia ds. Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032 i jego ocenie program ten jest odpowiedzią na wyzwania w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia.

Z kolei w onkologii odpowiedzią na wyzwania w opiece nad pacjentami z chorobami nowotworowymi jest m.in. Krajowa Sieć Onkologiczna. Projekt ustawy o KSO został przyjęty przez Radę Ministrów. Zgodnie z zapowiedziami, ma ona wejść w życie na początku drugiego kwartału 2023 r.

– Krajowa Sieć Onkologiczna to element porządkowania. Już ponad 10 lat temu na świecie zrozumiano potrzebę koordynacji. Idziemy drogą, która została wytyczona kilkanaście lat temu i jej zasadność jest potwierdzona - podkreślił prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, kierownik Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie w Warszawie, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej.

– Koordynacja opieki onkologicznej to przyszłość. Wyzwaniem w tym zakresie jest stworzenie w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej centrów kompetencji dla poszczególnych nowotworów - dodał ekspert.

Prof. Maciej Krzakowski zwrócił również uwagę na lekarzy POZ, którzy odgrywają dużą rolę w profilaktyce przeciwnowotworowej.